Wat is respiratoire revalidatie?
Patiënten met een longaandoening hebben vaak een verminderde algemene conditie en spierfunctie. Misschien hebt u al gemerkt dat u bij inspanningen kortademig of vermoeid bent. Regelmatige opflakkeringen van de longaandoening en een verblijf in het ziekenhuis kunnen het ontstaan van deze klachten versnellen. Een revalidatieprogramma komt aan deze klachten tegemoet en heeft als doel u weer beter te laten functioneren in uw dagelijks leven. In het algemeen zult u na de revalidatie ook beter met uw ziekte kunnen omgaan. Het revalidatieprogramma steunt op vijf pijlers. Naast de trainingsessies die uw conditie verbeteren, wordt ook aandacht besteed aan het gebruik van medicatie, aanpassingen die uw dagelijks leven vergemakkelijken, aanpassing van de voeding en de psychosociale aspecten.
Voor wie is respiratoire revalidatie?
Deelnemen aan longrevalidatie kan enkel na verwijzing door een longarts. Afhankelijk van de testresultaten bij de start van het revalidatieprogramma wordt er nagegaan of de patiënt een programma van drie of van zes maanden kan volgen. Om aan het programma van zes maanden te kunnen deelnemen moet de patiënt voldoen aan de voorwaarden die door het RIZIV werden opgesteld. Of een patiënt voldoet aan die voorwaarden wordt onderzocht via volgende onderzoeken:
- longfunctieproeven
- inspanningstesten
- spierkrachttesten
- meting van levenskwaliteit en kortademigheid
Welke invloed heeft respiratoire revalidatie op mijn gezondsheidstoestand?
Het is aangetoond dat een revalidatieprogramma de levenskwaliteit verhoogt. Door de oefeningen wordt de inspanningscapaciteit (conditie) verbeterd: het uitoefenen van activiteiten in het dagelijkse leven gaat gemakkelijker. Ook is aangetoond dat revalidatiepatiënten een langere levensverwachting hebben en minder dagen per jaar moeten opgenomen worden in het ziekenhuis.
Waar kan ik revalideren?
U zult op de startpagina van deze website gezien hebben dat er verschillende centra zijn waar revalidatie mogelijk is. De grootste verschillen situeren zich op het vlak van terugbetaling en setting. Respiratoire revalidatie is vaak een zorgverstrekking die aangeboden wordt in het ziekenhuis, maar is ook toegankelijk in eerste lijn. Met dit laatste wordt bedoeld dat er ook in respiratoire revalidatie gespecialiseerde kinesitherapeuten werkzaam zijn in private praktijken. Bespreek met uw arts welke aanpak voor u het meest aangewezen is.
Met welke zorgverleners kan ik in aanraking komen tijdens een revalidatieprogramma?
De arts
Vooraleer u kan beginnen met de revalidatie wordt u onderzocht door de longarts (longfunctie, inspanningsonderzoek). Hij/zij gaat samen met u en uw familie na of u in aanmerking komt voor het revalidatieprogramma. Eventueel wordt voor de start van de revalidatie uw medicatie nog geoptimaliseerd.
De kinesitherapeut
De kinesitherapeut(e) zal voor de start van de revalidatie enkele tests afnemen. De trainingssessies worden door hem/haar begeleid. Hij/zij bepaalt de oefeningen en de belasting ervan. Tijdens de training controleert hij/zij een aantal parameters. Afhankelijk hiervan wordt de duur of de belasting van de oefening progressief opgebouwd.
De tabacoloog
Roken is één van de belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan van een chronische longaandoening. Rookstop is om deze reden de eerste stap in een succesvolle behandeling van je longaandoening. Stoppen met roken vertraagt de ziekteprogressie in alle fases van de ziekte, het kan leiden tot verbetering van de respiratoire symptomen of zorgt dat je stabiliseert. Bijgevolg doet het de levensverwachting toenemen. De tabacoloog geeft je de mogelijkheid om hierin stap per stap begeleid te worden. Zij bekijkt met jou hoe je rookgedrag in elkaar zit en hoe je dit het beste kunt afleren.
De psycholoog
De psycholoog ondersteunt je in het stellen van gedrag dat je gezondheid en welzijn bevordert. De psycholoog kan helpen bij de omschakeling van ‘passief’ aanvaarden naar ‘actief’ aanvaarden. Actief aanvaarden houdt in dat je aandacht hebt voor wat wél nog lukt. Op basis daarvan wordt de levensstijl aangepast en wordt er gezocht naar alternatieven. Zelfzorg is hier ook een zeer belangrijk onderdeel van (medicatietrouw, rookstop, het aanvaarden van hulp).
De diëtist
De diëtiste speelt een belangrijke rol bij de behandeling van longpatiënten. Zowel bij patiënten met overgewicht als patiënten met ondergewicht is er een probleem:
- Ondergewicht of een te laag lichaamsgewicht heeft een negatieve invloed op de prognose.
- Overgewicht hindert patiënten bij hun dagelijkse activiteiten en kan de symptomen van kortademigheid en vermoeidheid verergeren.
Zowel ondergewicht als overgewicht moeten aangepakt worden. De focus ligt hierbij op de totale spiermassa.
De ergotherapeut
Misschien ervaart u problemen om de dagdagelijkse activiteiten uit te voeren. Kortademigheid en vermoeidheid belemmeren u om actief en zelfstandig te blijven. De ergotherapeut(e) probeert u zo onafhankelijk mogelijk te laten functioneren voor uw huishoudelijke en recreatieve activiteiten, voor uw lichaamsverzorging,…
De sociaal werker
Een longaandoening kan emotionele, praktische en administratieve moeilijkheden met zich meebrengen voor jezelf en de mensen in je omgeving. De sociaal werker zoekt samen met jou uit hoe hij/zij hierbij kan helpen om zo het leven aangenamer te maken. Bij de sociaal werker kan je terecht voor informatie/aanvragen over sociale voorzieningen, vervoersmogelijkheden, vrijstellingen en tegemoetkomingen, revalidatiekosten, zuurstofmogelijkheden, …
Hoe ziet een revalidatieprogramma eruit?
Een revalidatie programma duurt 3 – 6 maanden. Dit is nodig om de geoogde trainingseffecten te bereiken. U oefent een aantal keer per week. U wordt begeleid door een kinesitherapeut en andere zorgverleners afhankelijk van of er een multidisciplinair team aanwezig is. De kinesitherapeut bepaalt de oefeningen en de belasting ervan. Enerzijds krijgt u inspanningstraining, maar daarnaast krijgt u ook spierversterkende oefeningen. Het trainingsprogramma is individueel. Uw programma wordt namelijk bepaald door de resultaten van de tests die u uitvoerde aan de start van de revalidatie. De trainingsintensiteit wordt van week tot week aangepast. Na drie en/of zes maanden worden er opnieuw tests afgenomen om uw evolutie in kaart te brengen en indien nodig het trainingsprogramma aan te passen.
